اختصاصی تیترآنی/ فرهنگی، اجتماعی/ شهرزاد نظری: نام کشور «ایران زمین »از سال پیدایش نخستین دولت پارسی زبان ایرانی آغاز گردیده است .با ورود سادات علوی به سرزمین پهناور مازندران و منطقه کوهستانی دیلمان در استان گیلان ،مردم استان‌های شمالی کشور روی به اسلام اوردند ویعدها در حکومت صفویه ،باشندگان این خطه تاریخی به شیعه دوازده امامی اعتقاد قلبی پیداکردند.بی شک سبک زندگی ایرانی -اسلامی ریشه در تاریخ ،فرهنگ وتمدن مردمان این دیار دارد .از انجایی که ایران پهناور ،گاهواره تمدن و از نخستین طلایه داران فرهنگ بشری است ؛بنابراین ساکنان این سرزمین باستانی و تاریخی از تاریخ ،فرهنگ هنر وتمدن دیرپایی برخوردارند .
اگر تعمق و تدقیقی در کاوش های باستانی در دل خاکهای سرزمین های شمالی کشور داشته باشیم به آثار مکشوفه ای خواهیم رسید که نشانگر سابقه پوشش ،پوشاک ،حجاب و عفاف در بین زنان در دوره های تاریخی گذشته می باشد .بی تردید آثار باستانی بدست آمده ،خود به عنوان بهترین رهنمای ما ،برای شناخت چگونگی زندگی پیشینیان ما ،در سرزمین های شمالی کشور عمل می کنند .پوشش ،حجاب و پوشاک باشندگان استان‌های شمالی کشور به ویژه سرزمین باستانی و تاریخی مازندران در گذشته های دور،نیز از میان اشیای باستانی مکشوفه ،قابل شناسایی و تحقیق و پژوهش می باشد .
بعنوان نمونه جام مفرغی بدست آمده از منطقه باستانی مارلیگ گیلان ،حکایت از طرح چهره یک بانوی ایرانی دارد که نشان می دهد زنان ایرانی روسری بزرگی بر سر می گذاشتند و با پیشانی بندی که از روی پیشانی عبور می کرد ودر پشت سر گره می خورد ،روسری را روی سر خود نگاه می داشتند .
بنابراین مساله حجاب ،پوشش وعفاف ،ریشه در تاریخ وتمدن وهنر ایرانیان دارد .در گذشته های نه چندان دور ،کمی پیش تر از عصر تکنولوژی واینترنت ،زنان شمالی کشور با پوشاک بومی منطقه خود در مجالس شادی و سوگواری ظاهر می شدند که ردپای پوشش وعفاف وحجاب دیرین در آن مشهوربود.در بسط وتشریح تاثیر دومقوله حجاب وعفاف در زندگی ایرانی -اسلامی ،نیازمند تعریفی موجز ومختصراز این درواژه می باشد .
واژه عفاف یعنی سادگی و پاکدامنی وهمچنین واژه حجاب یعنی پوشش ،پرده وستر در فرهنگهای لغات تعبیر شده است .باید اذعان داشت که حجاب یا پوشش از ارزنده ترین نمودهای فرهنگی ،هنری واجتماعی در سبک زندگی ایرانی -اسلامی بشمار می رود.به گواه اثارباستانی ،پوشش یا حجاب به دوره پیش از اسلام در سرزمین تاریخی ایران برمی گردد.بی هیچ تردیدباید گفت که با ورود دین مبین اسلام و ترویج مذهب تشیع دوازده امامی در عهد صفویه ،شاهد تاثیر فزاینده حجاب وعفاف در سبک زندگی ایرانی -اسلامی هستیم .
بی شک مساله حجاب و عفاف بعنوان یکی از شاخص ترین پدیده های مذهبی وارزشی در تعالیم دینی مسلمانان به ویژه در سبک زندگی ایرانی -اسلامی ،از جایگاه ویژه ای برخورداراست .در سبک وروش زندگی ایرانی -اسلامی ،حجاب وعفاف بعنوان خط ومشی تربیتی در الگوی زندگی زنان مسلمان ایرانی تاثیر فراوان دارد ودر حقیقت عامل بازدارنده ای در راستای پیشگیری از بروز ناهنجاری های اجتماعی محسوب می شود .
برهمگان روشن است که ترویج واشاعه فرهنگ عفاف و حجاب در سبک وروش زندگی ایرانی -اسلامی ،نیازمند آموزش های بنیادین ومستمر در سه حوزه اصلی :خانواده ،جامعه ومراکز علمی و مدارس می باشد .بی تردید الگوپذیری از پوشاک مناسب وتوجه به امر حجاب وعفاف ،نیازمند فرهنگسازی ونهادینه کردن مساله پوشش مناسب در سطح جامعه ایرانی -اسلامی می باشد .برای رسیدن به این هدف مقدس ،نیازمند مشارکت جمعی وتعامل و همکاری تمامی آحاد جامعه به ویژه نخبگان و پژوهشگران کشور هستیم تابه شکل هدفمند از ورود فرهنگ برهنگی به سبک زندگی ایرانی -اسلامی جلوگیری بعمل آوریم .
ایران اسلامی خاستگاه تمدن ،تاریخ وهنر در سطح جهان است ،بنابراین سبک زندگی ایرانی -اسلامی مساله حجاب و عفاف را خط قرمز خود می داند وپذیرای ورود فرهنگهای پوشش نادرست غربی نمی باشد .اگر موشکافانه به پوشاک سنتی زنان مازندرانی به ویژه در مناطق کوهستانی بنگریم بخوبی در خواهیم یافت که افزون بر پوشش کامل زنان مازندرانی ،وجود رنگ‌های شاد والهام گرفته از طبیعت مصفای این سرزمین ،هنروارزشهای والایی در البسه دیده می شود که حکایت از تمدن ،تاریخ وفرهنگ حجاب وعفاف دارد .زنان شمال کشور ایران اسلامی ،عفیف وبا شرافت هستند،بنابراین حجاب وعفاف در سرلوحه سبک زندگی آنان وجود دارد .پربی راه نیست که بگوییم که فرهنگ پوشش ،حجاب وعفاف در زنان مسلمان ایرانی ،پدیده ای است که بنابه ضرورتها ورفتارهای مردم ،درمحیط جغرافیایی شان شکل می گیرد وبردوش رویدادها سپرده می شود وبه دست مردم زمان را طی میکندوثبات پیدامی کند.باری !………جوهره فرهنگ زنان در زندگی ایرانی واسلامی،دومساله پوشش وارامش هست که در آن نمادی ازجنگ و ستیز واعتراض نیست ،بلکه زنان ایرانی واسلامی به حریم های انسانی ،حرمت می گذراند .
زنان درسبک وروش زندگی ایرانی – اسلامی افزون به حفظ حرمت کیان خانواده ،پای به پای همسران خود درسطح شهروروستا به طور یکرنگ ویکدل صبورانه در تمامی صحنه های زندگی ،تلاش می ورزند .بی تردید عفت و شرافت زنان شمالی کشور به ویژه زنان مازندرانی باطنی است ودر وجود ضمیر ناخودآگاه آنان نهفته است .
بنابراین حجاب و عفاف بعنوان ابراز تاثیرگذار در زندگی ایرانی -اسلامی سبب می گردد تا زنان ایرانی در روابط اجتماعی در سطح جامعه ،مصون محفوظ از هرگونه آسیب و خطرات ناشی از جرایم اخلاقی بمانند .بنابراین انتظار می رود تا با حفظ و احیای فرهنگ حجاب وعفاف در زندگی ایرانی -اسلامی ،گامهای سازنده وموثربرداشته تا بلکه بر فرهنگ وتمدن ایرانی -اسلامی کشورمان خدشه ای وارد نشود .
منابع :تاریخ تبرستان -اردشیر برزگر-نشر رسانش -چاپ اول-۱۳۸۰سیمای میراث فرهنگی گیلان -معاونت معرفی وآموزش میراث فرهنگی کشور -چاپ اول ۱۳۸۰ فرهنگ لغت نفیسی-دکتر علی اکبر نفیسی -چاپ نخست -۱۳۴۳
