تیترآنی:خبرآنلاين/ «در دنيا مطالعات مختلفي درباره تزريق پلتفرمهاي مختلف منتشر شده است و چند مطالعه مهم نشان ميدهد نه تنها اين موضوع عيبي ندارد بلکه ممکن است که مزاياي مختصري هم داشته باشد. البته درباره اسپوتنيک از پلتفرمهاي مختلفي استفاده نميکنيم فقط مقداري آدنوويروسها با هم فرق ميکنند و با توجه به طراحي واکسن به نظر ميرسد اين منطقيترين راه حل ممکن بود.
نبود دز دوم واکسن اسپوتنيک در کشور باعث شده است تا وزارت بهداشت امروز اعلام کند که براي دز دوم اين واکسن روسي، واکسن آسترازنکا تزريق ميشود، اين اتفاق هم باعث ايجاد نگرانيهايي شده است.
در همين رابطه عليرضا رئيسي معاونت بهداشت وزارت بهداشت طي نامهاي به دانشگاههاي علوم پزشکي نوشت: «با توجه به عدم تامين دوز دوم واکسن اسپوتنيکوي و نامشخص بودن زمان تامين آن در آينده نزديک، به منظور پيشگيري از تاخير بيشتر واکسيناسيون و اعتراضات دريافتکنندگان نوبت اول و براساس مصوبه کميته فني کشوري واکسيناسيون کرونا، لازم است به افرادي که نوبت اول واکسن اسپوتنيکوي را دريافت کردهاند، يک نوبت واکسن آسترازنکا به جاي نوبت دوم واکسن اسپوتنيکوي تجويز شود.»
براساس آخرين آمار اعلام شده توسط وزارت بهداشت تاکنون ۸۵۶۹۳ نفر در کشور موفق به تزريق دز دوم واکسن اسپوتنيک نشدهاند و حالا به نظر ميرسد با مصوبه جديد کميته فني کشوري واکسيناسيون کرونا، اين افراد بايد واکسن آسترازنکا تزريق کنند.
تزريق ترکيبي دو واکسن براي کرونا موضوعي تقريبا جديد است و به همين دليل هم اين تصميم وزارت بهداشت منجر به ايجاد نگرانيهايي شد، اگرچه به گفته کارشناسان، مطالعات قبلي و شباهتهايي که بين اين دو واکسن وجود دارد نشان ميدهند که جاي نگراني نيست.
چرا آسترازنکا؟
به طور کلي واکسنهاي کنوني کرونا در پلتفرمهاي مختلفي ساخته شدهاند، مثلا برخي واکسنها مثل سينوفارم يا برکت از ويروس ضعيف شده هستند. برخي ديگر از نوع ژنوم هستند که سردسته آنها واکسنهاي MRNA مانند فايزر و مدرنا هستند و…
گروهي ديگر از واکسنها قطعاتي از ويروس کوويد-۱۹ را حمل ميکنند و سردسته اين گروه واکسنهاي اسپوتنيک و آسترازنکا هستند و در واقع هر دو واکسن از نوع آدنوويروسي هستند.
محمدرضا صالحي، متخصص عفوني بيمارستان امام خميني(ره) که در برخي از جلسات تصميمگيري درباره سرنوشت دز دوم اسپوتنيک شرکت داشته است، به خبرآنلاين ميگويد: «در دنيا مطالعات مختلفي درباره تزريق پلتفرمهاي مختلف منتشر شده است و چند مطالعه مهم نشان ميدهد نه تنها اين موضوع عيبي ندارد بلکه ممکن است که مزاياي مختصري هم داشته باشد. البته درباره اسپوتنيک از پلتفرمهاي مختلفي استفاده نميکنيم فقط مقداري آدنوويروسها با هم فرق ميکنند و با توجه به طراحي واکسن به نظر ميرسد اين منطقيترين راه حل ممکن بود.»
او ادامه ميدهد: «واکسنهاي دز يک و دو اسپوتنيک فرق ميکرد، اما الان بخاطر کم اثري دز دوم روسها عملا آن را حذف کردهاند و واکسن اسپوتنيک لايت تقريبا همان اسپوتنيک يک است. به نظر ميرسد طبق تحقيقات خود روسها هم ديگر قائل به تزريق دز دوم اسپوتنيک نيستند.»
ايران کيس آزمايشگاهي تزريق واکسن ترکيبي ميشود؟
نبود مطالعات گسترده درباره تزريق ترکيبي دو واکسن اسپوتنيک و آسترازنکا هم باعث تشديد نگرانيها شده است و حتي به گفته برخي با اين کار مردم «کيس آزمايشگاهي» ميشوند.
صالحي توضيح ميدهد: « اين نگراني که مردم نمونه آزمايشگاهي ميشوند درست نيست، من در جريان هستم که بسياري همکاران ويروسشناس و ديگر متخصصين چندين جلسه برگزار کردند و به اين نتيجه رسيدند.»
همچنين به نظر ميرسد اين اولين باري نيست که چنين اتفاقي رخ داده است، از اوايل فوريه آزمايشي روي ۵۰ نفر در کشور آذربايجان انجام شد و به آنها دز اول واکسن اسپوتنيک و دز دوم واکسن آسترازنکا تزريق کردند که خوشبختانه نتايج اين آزمايش محدود از ايمني اين اقدام خبر داد.
متخصص عفوني بيمارستان امام خميني(ره) ميگويد: «اين تصميم بدون مطالعه گرفته نشد و اساتيدي که تصميم گرفتند مقالات مختلفي را مطالعه کردهاند و براساس مطالعات منتشر شده و موارد مشابه به وجود آمده به اين نتيجه رسيدند که استفاده از دو آدنوويروس در دو دز مختلف ميتواند کمک کند. اين موضوع را همکاران ويروس شناس ما هم مورد بررسي قرار دادند و اين موضوع را تاييد کردند.»
چرا دز دوم واکسن اسپوتنيک وارد نشد؟
کمبود تنها ۸۵ هزار دز از واکسن اسپوتنيک در کشور، آن هم در حالي که دز دوم و اول اين واکسن با يک ديگر متفاوت است هم سوالات زيادي به وجود آورده است.
رييسي، سخنگوي ستاد مقابله با کرونا، در روز دهم شهريور ماه اين رابطه گفته بود: « در خصوص واکسن اسپوتنيک همانطور که مي دانيد اسپوتنيک داراي دو دز يک و دو است که با يکديگر کاملا متفاوت هستند. شرکت اسپوتنيک حدود ۴۵ هزار عدد واکسن دز دو را کمتر از ميزان تقاضا شده در اختيار ما قرار داد و دچار کمبود شديم.»
تجربه جهان چيست؟
پيش از اين برخي کشورها اعلام کرده بودند که واکسن ترکيبي ميتواند مزيتهايي داشته باشد با اين حال به دليل نبودن پژوهش و بررسي دقيق در اين حوزه، اولويت اين بود که هر دو دوز واکسن، از يک نوع باشد. در اروپا اولينبار به دليل عوارض آسترازنکا روي برخي افراد خاص بود که بررسي استفاده از واکسنهاي ترکيبي در دستور کار قرار گرفت و پژوهشگران دانشگاه آکسفورد به اين نتيجه رسيدند که ترکيب فايزر-آسترازنکا ايمن است. همچنين به گزارش نشريه نيچر، پژوهشگران اسپانيايي در مطالعهاي روي ۶۰۰ نفر که همگي دوز اول را آسترازنکا زده بودند، دريافتند در بدن آنهايي که در دوز دوم بهجاي آسترازنکا، فايزر تزريق کردهاند، سطح بسيار بالاتري از پادتن توليد شده است؛ نتيجهاي که يک پژوهش در آلمان نيز آن را تاييد کرد.
