تیترآنی:کارشناسان کشاورزی بر این اعتقادند که گرما میزان تعرق برگ و تبخیر از سطح خاک را افزایش داده و باعث افزایش پوکی، سقط جنین و در برخی موارد ریزش آن از روی درخت میشود.
در هفته گذشته و در روزهای آغازین تابستان ۱۴۰۰ دمای برخی از شهرهای مازندران به خصوص در مناطق شرقی به نزدیکی 40 درجه سانتی‌گراد رسید و این مسئله موجب نگرانی باغداران در این مناطق شد. البته این افزایش دما در مناطق غربی استان نیز محسوس بود و مردم شهرهای غربی مازندران دمای تا ۳۶ درجه ای را تجربه کردند.
گرمای کم سابقه هوا باغ های مازندران به‌خصوص باغات مرکبات را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند آنان را با ریزش غیرمتعارف میوه مواجه کند. اتفاقی که مشابه‌اش را در سال‌های گذشته نیز شاهد بودیم. بیشتر باغداران مازندران این روزها به دنبال راه حلی هستند تا جلوی ریزش غیرطبیعی میوه مرکبات را بگیرند، ریزشی که به اعتقاد کارشناسان به خاطر از دست رفتن آب درختان رخ می دهد و در صورتی که اقدامات پیشگیرانه انجام نشود می تواند به ترکیدگی در فصل بارندگی و نزدیک به برداشت منجر شود.
کارشناسان کشاورزی بر این اعتقادند که گرما میزان تعرق برگ و تبخیر از سطح خاک را افزایش داده و باعث افزایش پوکی، سقط جنین و در برخی موارد ریزش آن از روی درخت میشود.
یکی دیگر از صدمات وارده به گیاهان بر اثر گرما، آفتاب سوختگی است. همانطور که گفته شد دمای هوای این روزهای مازندران در حالی نزدیک به 40 درجه است که درجه حرارت مناسب برای فعالیت درختان مرکبات کمتر از ۳۰ درجه سلسیوس (۱۵ تا ۲۸ درجه) است و در حرارت بالاتر از ۴۰ درجه سلسیوس، درختان دچار صدمات مختلفی ازجمله آفتاب‌سوختگی برگ‌ها و میوه‌ها، کاهش فتوسنتز، صدمه به شاخه‌های جوان، کاهش آب اندام‌ها و ضعف درخت شده و درنتیجه صدمات مذکور، بر خصوصیات کمی (کاهش محصول و عملکرد) و کیفی (کاهش بازارپسندی میوه) درختان تأثیر گذاشته و باغدار متضرر میشود.
علائم آفتاب‌سوختگی به‌صورت لکه‌های کوچک تا بزرگ، زردی، پیچیدگی برگ به‌طرف رو و در شرایط شدید سوختگی برگ، چرمی و برنزه شدن برگ‌ها و پوست میوه و سوختگی آن، بدشکل شدن میوه بخصوص میوه‌هایی که در بخش بیرونی درخت قرار دارند و در پاره‌ای موارد در صورت کم‌آبی و شدت گرما ترک‌خوردگی میوه اتفاق می‌افتد و اغلب خسارت آفتاب‌سوختگی در بین ردیف‌ها و درختان حاشیه باغ شدیدتر است. این عارضه در اکثر باغات مرکبات بخصوص در دشت شدیدتر است و حتی درختان موجود در حیاط خانه‌ها هم مصون نبوده و می‌توان به‌راحتی تأثیر انعکاس نور خورشید را از موزاییک‌های کف حیاط به شاخ و برگ درختان و به دنبال آن پدیده آفتاب‌سوختگی را مشاهده نمود.
در ادامه به چند راهکار لازم طبق نظر کارشناسان جهت پیشگیری از آفتاب‌سوختگی درختان مرکبات اشاره می‌کنیم:
تنظیم دور آبیاری و در مواردی افزایش تعدد و میزان آبیاری جهت تأمین رطوبت لازم به‌منظور جلوگیری از تنش خشکی و کم‌آبی درختان مرکبات ضروری است.
تقویت درختان با کودهای میکرو و ماکرو المنت از شهریور به بعد و خودداری از دادن کودهای ازته در تیر و مرداد. لازم به ذکر است که کودهای پتاسه باعث استحکام بافت گیاه در مقابل عوامل بیماری‌زای زنده و غیرزنده ازجمله عارضه آفتاب‌سوختگی می‌شوند.
خودداری از هرس درختان در بهار و تابستان که باعث از دست رفتن آب و وارد شدن تنش به درخت میشود.
استفاده از توری‌های سایه‌اندازهای مخصوص که میزان و شدت نور خورشید را کاهش می‌دهد.
محلول‌پاشی درختان با استفاده از کائولین (سپیدان) که در پیشگیری از آفتاب‌سوختگی بسیار مؤثر بوده و دارای مزایای فراوانی است.
محلول‌پاشی درختان مرکبات با استفاده از پودر کائولین که منظره سفیدرنگی به درختان می‌دهد باعث بازتابش نور خورشید شده و از آفتاب‌سوختگی درختان جلوگیری می‌کند.
همچنین مصرف کود پتاس بصورت ریشه ای و محلول پاشی برای افزایش تحمل نسبت به تنش گرمایی درختان نیز در این زمینه توصیه شده است.
به هر روی پدیده گرمایش کره زمین اکنون برای همگان محسوس است و باید با بررسی مداوم این مسئله راهی برای مقابله با اثرات آن بر تامین مواد غذایی کشور یافت. مرکبات یکی از محصولات استراتژیک مازندران است که رکورددار میزان صادرات در این استان نیز محسوب میشود. اما باید بدانیم که این نوع درختان مخصوص سرزمین هایی با آب و هوای معتدل است و در صورت تداوم سال‌های گرم در استان باید برای حل مشکلات آن‌ها چاره‌ای اساسی اندیشید.
