تیترآنی: هدایت رسوبات ناشی از فعالیت معادن شن و ماسه به داخل رودخانه حفاظت شده چالوس معضلی که پس از سالها اکوسیستم و محیط زیست این رودخانه مهم شمال کشور را با چالش اساسی مواجه کرده است.
رودخانه حفاظت شده چالوس که از دامنهٔ شمالی ارتفاعات کندوان و طالقان سرچشمه می‌گیرد و پس از طی ۷۲ کیلومتر و گذر از وسط شهر چالوس به دریای خزر می‌ریزد، به خاطر تکثیر و پرورش ماهیان نادر دریای خزر در آن مانند قزل آلای خال قرمز، سفید، آزاد و گونه های دیگر ذخیرگاه ارزشمند آبی مازندران به شمار می رود، ماهی خاص و بومی هم به نام زردک در این رودخانه زیست می کند.
بر اساس آمارهای رسمی، حدود ۱۰ کارگاه شن و ماسه و استخراج سنگ پیرامون رودخانه حفاظت شده چالوس فعالیت دارد که حدود تیمی از این تعداد به علت کیفیت پایین کارایی سیستم تصفیه خانه پساب و آلایندگی ، مشکلاتی را برای بهره برداران ،اهالی منطقه و محیط زیست ایجاد می کنند.
به گفته مسوولان امر این مشکلات نیز با وجود کاهش آلایندگی بخشی از این تعداد واحدهای معدنی به علت مجهز شدن و بهبود سیستم کنترلی همچنان ادامه دارد که به تاکید اهالی مسوولان امر باید برای رفع این چالش اساسی تدابیر ویژه اتخاذ کنند.
نکته دیگر این که جاده چالوس مهمترین قطب های گردشگری ایران است و با جاذبه های طبیعی سالانه پذیرای میلیون ها گردشگر داخلی و خارجی است که نظاره گر جذابیت های این جاده شامل رودخانه چالوس ، هفت برادران ، پیچ هزارچم ، تونل های زیبا و روستاهایی با طبیعت زیبای آن هستند.
شماری از شهروندان چالوسی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به رهاسازی رسوب معادن شن و ماسه به داخل رودخانه چالوس در چند سال گذشته به عادتی دائمی تبدیل شده بود که ضروری است با تدبیر این مشکل زیست محیطی برای همیشه برطرف شود.
مشکل کی حل می شود؟
عباس چالوسی مقدم یکی از شهروندان در گفت و گو با ایرنا خاطرنشان کرد: رودخانه چالوس سالها به خاطر آلاینده های ناشی از فعالیت معدنی و ورود فاضلاب رستوران ها و واحدهای خانگی و روستاهای در مسیر عذاب می کشد و سووال اینجاست این مشکل تا کی ادامه دارد.
وی افزود: مسوولان امر شهرستانی و استانی در ادوار پیشین باید مشکل زیست محیطی رودخانه چالوس را که به خاطر شیلاتی و گردشگری دارای اهمیت بوده برطرف می کردند که متاسفانه محقق نشده است اما در دولت سیزدهم این مشکل باید با همت جهادی مسوولان امر برطرف شود.
وی رودخانه چالوس را برند زیبایی این شهرستان غرب مازندران توصیف کرد و گفت : این رودخانه زیبایی چالوس را دوچندان می کند اما برای حفظ و نگهداری آن از جنبه های مختلف رسیدگی نمی شود.
شهروند دیگری که خود را مصطفی ردایی فرهنگی بازنشسته به خبرنگار ایرنا معرفی و خاطرنشان کرد: برای نجات رودخانه چالوس باید چاره اندیشی بشود البته هم گونه های آبزیان آن و هم به لحاظ گردشگری بودن آن.
وی معتقد است برای رودخانه حفاظت شده چالوس باید نقشه حفاظتی تهیه بشود و بر اساس آن شناسنامه ، اقدامات نگهداری آن انجام بشود.
به گفته ردایی نه تنها برای این رودخانه بلکه دیگر رودخانه های غرب مازندران نیز که دچار مشکلات مشابه هستند باید برای رفع چالش های آن اقدامات اساسی اتخاذ کرد.
این شهروند چالوسی نیز پیشنهاد داد که مسوولان امر علاوه بر حل مشکلات یادشده باید تدابیری اتخاذ کنند تا آب این رودخانه را با ایجاد سدهای مربوط برای مصرف آشامیدنی شهروندان استفاده کنند.
رسوبات معدنی معضل جدی رودخانه چالوس
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مازندران گفت : هدایت رسوبات ناشی از فعالیت معادن به داخل رودخانه حفاظت شده چالوس معضل جدی است.
ابراهیم یخکشی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : تعداد زیادی از واحدهای تولیدی معدنی و سنگ شکن ها در حاشیه این رودخانه فعالیت دارند که متاسفانه بدون تجهیز به امکانات تصفیه خانه رسوبات ناشی از فعالیت آنها راهی این رودخانه چالوس می شود که مشکل زا شده است.
وی بیان داشت : زمانی که صاحبان این واحدهای معدنی رسوباتی را که بیشتر شب ها به داخل این رودخانه رها می کنند متاسفانه حجم زیادی از رسوبات با جریان آب از طریق بند انحرافی انتقال آب به سمت شرق مازندران که برای مصارف کشاورزی است ، همراه می شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان مازندران تصریح کرد : امروز این وضعیت فاجعه بار برای رفت و آمد ناوگان حمل و نقل دریایی بندر نوشهر هم مشکل زا شده است.
یخکشی افزود : بارها مسوولان این بندر گزارش دادند که ورود حجم زیاد رسوبات از طریق رودخانه ماشلک به داخل حوضچه مسیر رفت و آمد و پهلوگیری کشتی ها را مختل کرده و هزینه سنگینی بابت لایروبی روی دوش این دستگاه دولتی گذاشته است.
یخکشی بیان کرد : این موضوع به زودی با مسؤولان صنعت ، معدن و تجارت استان و نیز حفاظت محیط زیست در میان گذاشته خواهد شد و راهکارهای لازم برای رفع آن اندیشیده می شود.
آلودگی رودخانه‌ها یکی از خطرات جدی برای محیط زیست، سیستم‌های آبی و سلامت انسان است و رودخانه چالوس نیز سالهاست گرفتار پساب معادن شن و ماسه و همچنین فاضلاب های واحدهای خدماتی گردشگری مستقر در جوار آن است که به گفته کارشناسان اکوسیستم و گونه های آبزیان آن در خطر افتاده است.
تاثیر جدی رسوبات معدنی بر آبزیان و بخش کشاورزی
رییس اداره حفاظت محیط زیست چالوس پیش از این نسبت به رهاسازی رسوب معادن شن و ماسه منطقه به داخل رودخانه چالوس و پیامدهای زیست محیطی آن هشدار داد و گفت که متولیان این معادن حجم انبوه رسوب ناشی از شست و شوی ماسه را در استخر مربوط جمع و شب هنگام مسیر خروجی این استخرها را باز می کنند که وارد انهار منتهی به رودخانه چالوس می شود این رسوبات علاوه بر آسیب زیستگاه انواع آبزیان ، بخش کشاورزی را هم تحت تاثیر قرار می دهد.
سید اصغر مطهری توضیح داد : دهانه رودخانه چالوس زیستگاه مهم آبزیان نظیر ماهی آزاد و قزل آلاست و رها کردن رسوبات سبب می شود تا زنجیره غذایی این گونه های ارزشمند و کمیاب از بین برود که نتیجه آن تلف شدن ماهیان است.
مسوولان امر تاکید دارند با متخلفان گل آلود کردن رودخانه های منطقه به ویژه رودخانه حفاظت شده چالوس برخورد قاطع می شود و این رودخانه به صورت شبانه روزی در حال پالایش است.
همچنین بسیاری از دست اندرکاران ساخت و سازها با اشاره کمبود مصالح شن و ماسه در غرب مازندران ادامه فعالیت این واحدهای معدنی شن و ماسه را خواستار هستند از سوی دیگر فعالان زیست محیطی منطقه نیز تاکید دارند این واحد های معدنی منطقه نیز باید مقررات زیست محیطی را با دقت رعایت رعایت کنند تا آلودگی این رودخانه سلامت مردم منطقه را تهدید نکند و به حوزه های گردشگری و کشاورزی خسارت نزند.
در همین ارتباط، شماری از صاحبان معادن شن و ماسه همجوار رودخانه چالوس اظهارداشتند که این واحدهای تولیدی موازین زیست محیطی مربوط را با مدرن سازی سیستم های تصفیه آب و حوضچه ها و تجهیزات مربوط رعایت می کنند و چنانچه موارد جزیی تری نیز وجود داشته باشد آنها را به تدریج برطرف خواهند کرد.
این رودخانه یکی از اصلی ترین منابع آبی کشاورزی منطقه است و در تولید محصولات کشاورزی همچون انواع مرکبات، کیوی، برنج و سایر محصولات نقشی اساسی دارد.
شهرستان چالوس با جمعیت ۱۱۶هزار نفر و بیش از ۱۰۰روستا علاوه بر داشتن سابقه تاریخی به خاطر سرسبزی و زیبایی به عقیق همیشه سبز مشهور است.
سالانه میلیون ها گردشگر داخلی و خارجی از مناطق دیدنی این شهرستان بازدید می کنند.
در شهرستان غرب مازندران ۳۴ رشته رودخانه دارای اهمیت جریان دارد.
شهرستان نور، نوشهر ، چالوس ، کلاردشت ، عباس آباد ، تنکابن و رامسر در غرب مازندران واقع شده است./ایرنا
