تیترآنی:باشگاه خبرنگاران/ مرگبارترين بيماري هاي واگيردار جهان و معرفي بدترين پاندمي «اپيدمي» در طول تاريخ بشريت از طاعونها تا کرونا را ميخوانيد.بر اساس تعريف سازمان جهاني بهداشت پاندمي بـه معناي همهي گيري يک ويروس جديد در سراسر جهان اسـت کـه افراد زيادي را تحت تاثير خود قرار ميدهد.
پاندمي کرونا کـه امروزه با آن مواجه هستيم نخستين و آخرين ان نخواهد بود؛ ويروسها و بيماري هاي کشنده طبق معمول از حيوانات شروع ميشود و انسانها را نيز درگير ميکند.فهرست ده مورد از بدترين و مرگبارترين پاندمي هاي طول تاريخ بشريت رابا هم بررسي خواهيم کرد.
کوويد ۱۹
سازمان جهاني بهداشت بحران ويروس کرونا را بـه عنوان يکي از پاندمي هاي بزرگ تاريخ اعلام کرد کـه تا امروز حدود چهار ميليون نفر را بـه کام مرگ کشانده ودر بيش از ۱۸۸ کشور هنوز وجوددارد.
خواستگاه آن شهر ووهان در چين بوده و علائم رايج آن شامل تب، سرفه خشک و خستگي و علائم نادر ان شامل ورم، سردرد، از بين رفتن حس چشايي و بويايي، گلودرد، اسهال، بثورات پوستي و تغيير رنگ انگشتان است.همچنين افراد ناقل ممکن اسـت بدون علامت باشند و منجر بـه آلوده شدن ديگر نيز بشوند؛ ين ويروس بـه مدت سه ساعت در هوا فعال ميماند.
افراد مبتلا اغلب بدون درمان خاصي التيام پيدا ميکنند، اما افراد مسن و داراي بيماري هاي خاص مانند بيماري هاي قلبي عروقي، بيماري هاي تنفسي، ديابت و سرطان ممکن اسـت دچار مشکلات جدي شوند.شستن دستها و استفاده از مواد ضدعفوني کننده و ماسک و لمس نکردن صورت از ابتلا بـه اين ويروس پيشگيري ميکنند.
اين ويروس توانايي انتقال فرد بـه فرد را نيز دارد؛ براي مثال شخص ناقل هنگام عطسه، سرفه يا صحبت از طريق بزاق دهان خود ميتواند ميلياردها ويروس را بـه شخص رو بـه رو انتقال دهد.دورهي نهفتگي اين بيماري ۱ تا ۱۴ روز اسـت، اما به طور معمول ۵ روز طول ميکشد؛ بهترين روش پيشگيري از اين بيماري همان روش هاي فيزيکي ذکر شده اسـت.
علائم: تب، لرز، درد، قطع بويايي و چشايي
مناطق تحت تاثير: سراسر جهان
مدت زمان: ۲۰۱۹ تاکنون
دليل ايجاد اين پاندمي: ويروس کرونا
آنفولانزاي روسي
آنفولانزاي روسي کـه آنفولانزاي آسياتيک نيز ناميده ميشود يکي از بدترين انواع همهي گير ويروس آنفولانزا بود کـه نخستين مورد ابتلا بـه آن در روسيه ثبت شد، اما بـه دليل رشد سريع جمعيت در قرن ۱۹ بـه سرعت بـه قاره هاي ديگر رسيد.
ويروس آنفلوانزاي A زيرگروه H۳N۸ باعث بـه وجود آمدن اين بيماري شد؛ دورهي نهفتگي آن يک تا چهار روز بوده و علائم آن عبارت اند از تب، سردرد و سرماخوردگي
اين بيماري طي نوامبر يا دسامبر ۱۸۸۹ از کشورهاي شرقي بـه اروپا رسيد و جان بيش از يک ميليون نفر را گرفت کـه کودکان داراي بيماري هاي قلبي و ساير بيماريها مزمن بيشتر در خطر بودند.دانشمندان سالها تلاش کردند تا اين ويروس کـه مسئول اپيدمي هاي ۱۸۸۹-۱۸۹۰؛ ۱۸۹۸-۱۹۹۹ و ۱۹۱۸ بود را شناسايي کنند.
علائم: تب، سرماخوردگي و سردرد
مناطق تحت تاثير: ترکستان، گرينلند و کانادا
مدت زمان: يکسال «۱۸۸۹ – ۱۸۹۰»
دليل ايجاد اين پاندمي: H۳N۸
سومين شيوع وبا
اين پاندمي يکي از بدترين هفت شيوع وبا در جهان بود کـه از هند آغاز شد ودر نقاط ديگر جهان از جمله آسيا، آمريکاي شمالي، اروپا و آفريقا گسترش يافت.درسال ۱۸۵۴ اين شيوع جان ۲۳ هزار نفر را در انگليس گرفت کـه تقريباً ۱۰ هزار نفر از اين آمار تنها متعلق بـه لندن بود.
باکتری ای بـه نام ويبريو اين بيماري عفوني را ايجاد ميکرد و با مصرف آب و مواد غذايي آلوده تقريباً ۱۲ ساعت تا ۵ روز طول ميکشيد تا علائم ان آشکار شود.اين بيماري هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثير قرار ميدهد و در صورت عدم درمان ظرف چند ساعت باعث مرگ ميشود.
تقريباً ۸۰ درصد مبتلايان علائم خاصي از خود بروز نميدهند ودر موارد شديد علائمي هم، چون اسهال حاد آبکي، استفراغ و گرفتگي عضلات پا ديده ميشود کـه کم آبي بدن، شوک عفوني و حتي مرگ را بـه دنبال خواهند داشت.امروزه اين بيماري از طريق آنتي بيوتيکها درمان ميشود و واکسن وبا ميتواند ايمني ۶۵ درصدي را نسبت بـه اين بيماري ايجاد کند.
دکتر انگليسي طبق بررسي هاي خود آب آلوده را دليل انتقال اين بيماري دانست. پس از اين کشف ابتلا بـه اين بيماري بسيار کاهش يافت و با کمک واکسن و نظارت هاي بهداشتي کم کم محو شد.
علائم: استفراغ، سردي پوست، اسهال و گرفتگي عضلات
مناطق تحت تاثير: آسيا، آفريقا، اروپا و آمريکاي شمالي
مدت زمان: ۱۴ سال «۱۸۶۰-۱۸۶۰»
علت ايجاد اين پاندمي: باکتري ويبريو وبا
آبله
آبله نيز يکي از بدترين بدترين پاندمي هاي تاريخ اسـت کـه فقط از طريق انسان انتقال پيدا ميکرده و از هر ده نفر سه نفر را مبتلا و باعث ايجاد زخمهايي روي بدن آنها ميشد.ويروس آبله کـه ويروس واريولا نيز خوانده ميشود از طريق کاوشگران اروپايي وارد کشورهاي ديگر شد.
اين بيماري در کشور مکزيک و ايالات متحده بيشترين مرگ و مير را رقم زد و علائم ان شامل تب بالا، بثورات پوستي، بيحالي و گاهي استفراغ بود.
اين بيماري باعث ايجاد تاولهايي در بدن ميشود کـه بعد از رفع شدن اغلب زخم هاي عميق و نابينايي برجاي خواهند گذاشت، مايعات درون اين تاولها و هواي فضاهاي بسته ميتواند باعث انتقال اين بيماري شود.
هيچ مدرکي مبني بر انتقال آبله از طريق حشرات و حيوانات ديگر وجود ندارد؛ سازمان جهاني بهداشت اعلام کرد ويروس ايجاد کنندهي اين بيماري درسال ۱۹۸۰ در تمام جهان از ميان برداشته شده اسـت.
علائم: تب بالا؛ لرز؛ شکم درد؛ سردرد؛ کمر درد شديد و استفراغ
مناطق تحت تاثير: چين؛ کره؛ اسپانيا؛ پرتغال؛ اروپا؛ هند؛ آفريقاي غربي؛ ايالات امريکا و استراليا
مدت زمان: ۱۵۲۰ تا ۱۹۸۰ «۴۶۰ shg»
علت ايجاد اين پاندمي: ويروس واريولا ماژور و واريولا مينور
اچ آي وي / ايدز
ايدز نيز يکي از بدترين و مرگبارترين بيماري هاي همهي گير در تاريخ بشريت اسـت کـه محققان ويروس نقص ايمني انساني يا همان اچ آي وي و سندرم نقص ايمني اکتسابي يا همان ايدز را در اوايل دههي ۸۰ ميلادي کشف کردند کـه ۳۵ ميليون نفر را بـه کام مرگ کشيد.
امروزه ما هنوز هم در حال مبارزه با اين وسروس منتقل شده از شامپانزهي آفريقايي هستيم.نخستين مبتلايان بـه اين بيماري مردان همجنسگراي ايالات متحده بودند؛ دراين مورد افراد تنها از طريق رفتارهاي جنسي پرخطر، سوزن و سرنگ ميتوانند مبتلا شوند.
در واقع ويروس تنها در مايعات بدن يعني خون، مايع مني، مايع معقدي و واژني، مايعات قبل از مني و شير مادر وجوددارد؛ علائم آن نيز شامل تب، ذات الريه، اسهال، کاهش وزن سريع و گلودرد است.
با اين کـه پيشرفت دکتري و مديريت کشورها در آگاهي بخشي بـه مردم تاثير زيادي بر نظارت اين بيماري داشته اسـت، اما هنوز هم راه زيادي تا پايان اين پاندمي داريم.طبق آمار همين حالا بيش از ۱ ميليون نفر در کشور آمريکا مبتلا بـه اين بيماري هستند و همهي ساله حدود ۳۸ هزار مبتلاي جديد بـه اين آمار افزوده ميشود.
علائم: ذات الريه؛ تب؛ اسهال؛ کاهش وزن سريع و …
مناطق تحت تأثير: سراسر جهان
مدت زمان: ۱۹۸۰ تاکنون
علت ايجاد اين پاندمي: ويروس نقص ايمني انساني يا اچ آي وي
آنفولانزاي آسيايي
آنفولانزاي آسيايي يکيديگر از همهي گيري هاي آنفولانزا در تاريخ بود کـه ويروس آنفلوانزاي A زيرگروه H۲N۲ نيز ناميده ميشود.
شروع ان از سال ۱۹۵۶ در چين بودو تا ۱۹۵۸ نيز ادامه داشت و مرگ ۱.۱ ميليون نفر را رقم زد کـه ۱۱۶ هزار مورد ان در ايالات متحده اتفاق افتاد ودر اين دو سال سنگاپور، هنگ کنگ و ايالات متحده را نيز آلوده کرد.
علائم آن مانند آنفولانزاهاي ديگر شامل تب، سرفهي خشک، بدن درد، ضعف، مشکلات تنفسي و کاهش اشتها بود.واکسن H۲N۲؛ مراقبت هاي بهداشتي و آنتي بيوتيک هاي جديد باعث کاهش همهي گيري اين بيماري و مرگ و مير شد.آنفولانزاي آسياي بيشتر کودکان را تحت تاثير قرار ميداد و باعث ايجاد عفونت هاي فراواني در انها ميشد و گاهي فقط در کودکان باعث مرگ ميشد.اين ويروس در افراد مسن و زنان باردار و مبتلايان بـه بيماري هاي قلبي و ريوي نيز بسيار خطرناک بود.
علائم: سرفه؛ ضعف؛ بدن درد؛ تب و لرز؛ بي اشتهايي
مناطق تحت تأثير: سراسر جهان
مدت زمان: ۲ سال «۱۹۵۶ – ۱۹۵۸»
علل: H۲N۲
اين بيماريها جز ۵۰ بيماري اسـت کـه بيشترين آمار مرگ و مير را در چند قرن اخير داشته اسـت کـه ويروس کرونا جز بيشترين بيماريهايي اسـت کـه خطر ابتلا ان بـه بيشترين آمار گزارش شده اسـت.