تیتر آنی: رییس سازمان غذا و دارو، با اشاره به فواید طرح دارویار، آن را مترقیترین روش اصلاح سیاستهای ارزی در کشور خواند.
براساس آمارها، تنها ۳۰ درصد از مواد اولیه دارویی و کمتر از ۱۰ درصد داروهای مورد نیاز کشور، از مسیر واردات تامین میشود. اما بواسطهی اهمیت صنعت دارو، حتی کوچکترین اختلالات نیز میتواند خطر آفرین باشد. در این میان سازمان غذا و دارو در دولت سیزدهم با پشت سر گذاشتن بسیاری از مشکلات، توانسته کارنامه خوبی از خود برجای بگذارد. در ادامه سید حیدر محمدی که نزدیک به ۲۱ ماه به عنوان ریاست این سازمان فعالیت داشته، از پستیها و بلندیهای این مسیر گفته و دورنمایی از وضعیت این سازمان در آستانهی تحویل به دولت چهاردهم ترسیم کرده است.
بهترین اصلاحات ارزی صورت گرفته است
محمدی در ابتدا به یکی از پرحاشیهترین اقدامات خود در دورهی مسئولیتاش پرداخت و خاطرنشان کرد:«به گفتهی رئیس سازمان برنامه و بودجه و معاون رئیس جمهور، طرح دارویار مترقی ترین روش اصلاح سیاست ارزی بوده که در دولت سیزدهم اجرایی شده است.» وی دلیل این ادعا را در ویژگیهای خاص بازار دارو دانست و افزود: در حوزه دارو، این امکان فراهم شده است که دقیق به همان اندازه که پیش از این ارز ترجیحی تعلق میگرفت، یارانه پرداخت شود. این در حالی است که در حوزهی کشاورزی یا صنعت این مسئله امکانپذیر نبوده و این از مزایای اجرای طرح دارویار در این حوزه است.
محمدی که خود جزو طراحان طرح دارویار محسوب میشود، وجود سازمانهای بیمهای را پراهمیت دانست و تاکید کرد: در این طرح پرداخت یارانه دارویی به شرکتهای بیمه سپرده میشود. در نتیجه داروهایی که از طریق نسخه الکترونیک و بیمه خریداری میشوند، بدون تغییر قیمت به دست مردم میرسد.» وی با اشاره به اینکه طرح دارویار بر اساس مصرف تنظیم شده افزود:«تا پیش از این برخی از سواستفادهکنندگان با خرید مقادیر بالای دارو، آن را از چرخه خارج و به کشورهای همسایه قاچاق می کردند. به عبارت دیگر از یارانهی مردم ایران برای دیگران استفاده و سودهای هنگفتی میبردند. اما با اجرای این طرح تنها به داروهای ثبت شده در نسخهی الکترونیک یارانه تعلق میگیرد تا امکان هرگونه انحرافی به صفر نزدیک شود.
وی شفاف شدن روند تامین دارو را از دیگر مزایای طرح دارویار عنوان کرد و گفت: میزان منطقی مصرف دارو نیز در این طرح لحاظ شده است. در واقع نه پزشک و نه بیمار، هیچ یک نمیتوانند بیش از سقف مشخص شده در راهنماهای بالینی درخواست دارو داشته باشند. برای تقاضای خارج از استاندارد نیز بیمه مسئولیتی برای پرداخت یارانه ندارد.
کمبودهای دارویی ۸۰ درصد کاهش یافت
محمدی با اشاره به اینکه در دولت سیزدهم تعداد کمبودهای دارویی از ۶۰۰ قلم به کمتر از ۱۰۰ قلم رسید، خاطر نشان کرد: پیش از اجرای طرح دارویار، برخی مشکلات ارزی و تامین نقدینگی تولیدکنندهها باعث شد که کمبودهای دارویی افزایش یابد. برخی معتقد بودند با اجرای این طرح، کمبودها افزایش مییابد؛ اما در عمل تعداد کمبودهای دارویی به یکپنجم کاهش یافت.
وی با اشاره به اینکه در برخی از کشورهای همسایه، قیمت داروها ۳ تا ۸ برابر قیمت همان دارو در ایران است گفت: اینکه گفته میشود دارو در ایران ارزان است، به معنای ضررده بودن تولیدکنندهها نیست. بلکه براساس مذاکراتی که با مجموعههای تولیدی شده است، توانستهایم قیمت دارو را پایین بیاوریم. برای مثال یک نشان تجاری از انسولین که مواد اولیه آن وارداتی است، در ایران ۳.۵ دلار ، در ترکیه ۴.۵ دلار و در عراق ۱۰ دلار قیمت دارد.
تسهیل تولید در دستور کار سازمان غذا و دارو است
محمدی در ادامه با اشاره به اینکه تاخیر در صدور برخی از مجوزها، به مانعی برای تولیدکننده تبدیل شده بود، خاطرنشان کرد: تا پیش از این مدت زمان معطلی برای انجام مصاحبهی مسئول فنی به ۳ ماه نیز میرسید ولی در حال حاضر بروز شده است. در صدور برخی دیگر از مجوزها نیز با سپردن اختیار به ادارات استانی، فرایند صدور مجوز به حداقل رسیده است.
وی از برونسپاری برخی از فعالیتها برای اولین بار در تاریخ سازمان غذا و دارو نیز صحبت به میان آورد و افزود: با تعیین چارچوبها و با کمک معاونت علمی رئیس جمهور توانستیم از ظرفیت شرکتهای دانش بنیان در اجرای برخی از فرایندهای غیر حاکمیتی سازمان استفاده کنیم. برای مثال هم اکنون دو شرکت خصوصی در بازرسیهای گمرکی به کمک سازمان آمدهاند که دقت و سرعت ترخیص کالاها را افزایش دادهاند.
محمدی به گلایه داروخانهها بابت تاخیر در پرداختی شرکتهای بیمه نیز اشاره کرد و گفت: تا پیش از این، دریافتی داروخانههای خصوصی از شرکتهای بیمهای با یکسال تاخیر همراه بود. با اصلاح فرایند تخصیص منابع، این تاخیر به زیر دو یا سه ماه و در مواردی به کمتر از یک ماه رسیده است.
سازمان را در اتاق شیشهای قرار دادیم
محمدی شفافیت را یکی از نیازهای اساسی بازار دارویی دانست و گفت: در این مدت، آرای کمیسیونهای مختلف بصورت شفاف در فضای مجازی قرار گرفت. از طرفی آمارنامههای آنلاین فعال شد که با استقبال تولیدکنندهها همراه گردید و هر ماه روند تولید را بر این اساس تنظیم میکنند.
وی توسعهی فعالیتهای سامانهی ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت فرآوردههای سلامت محور(تیتک) را نیز در جهت ایجاد این شفافیت بیان کرد و افزود: در دولت سیزدهم برای ۱۱۰۰ قلم دارو و تجهیزات پزشکی، شناسه اختصاصی صادر شد. در حالی که تا پیش از این فقط ۵۰۰ قلم در این سامانه شناسهدار شده بودند. به این ترتیب برای نزدیک به ۸۰ درصد کل اقلامی که زیر نظر سازمان قرار دارند، میتوانیم بصورت برخط هرگونه کمبود یا اضافه مصرف را رصد کنیم.
محمدی راهاندازی سامانهی انبار مجازی را گام دیگری برای شفافیت تولید و تامین دارو دانست و خاطر نشان کرد: با راهاندازی این سامانه، تولیدکننده مکلف شده هرگونه خرید و فروش محصولاتی که با ارز ترجیحی تامین شدهاند را ثبت کند. در غیر اینصورت ارز مادل آن پرداخت نخواهد شد. بعلاوه با رصد این سامانه هرگونه کمبود نیز قابل پیشبینی و جبران میشود
