تیترآنی:یک ماه و نیم پس از سقوط دولت افغانستان و قدرت یافتن دوباره طالبان در این کشور، جهان با این مشکل مواجه شده است که چطور میتواند به داد مردم فقیر افغانستان برسد. مشکل اینجاست که چطور میتوان چنین کاری صورت داد بدون اینکه این کار به طالبان نیز کمک کند. این مساله در حال حاضر مهمترین مساله در خصوص تحولات بشردوستانه افغانستان است.
پس از سقوط دولت افغانستان، جهان روابط بانکی و مالی خود را با این کشور قطع کرد تا طالبان نتواند از این روابط به نفع خود استفاده کند. حالا نهادهای بشردوستانه در داخل و خارج از افغانستان برای دریافت منابع مالی و لجستیکی مورد نیاز خود برای کمک به افغانها با مشکل مواجه شدهاند. نتیجه این شده که در میانه همهگیری ویروس کرونا و پس از بیست سال حضور نظامی امریکا در این کشور، امروز مردم افغانستان علاوه بر بحران بیکاری، با مشکل تامین غذا نیز روبهرو هستند. برخی گروههای بشردوستانه در افغانستان درخواست کمک کردهاند اما کمکهای ناچیزی به دستشان رسیده است.
مشکل اینجاست که تنها پول نمیتواند مشکل را حل کند. با توجه به قحطیای که افغانستان در سال گذشته با آن مواجه بوده، حالا این کشور با کمبود محصولات کشاورزی نظیر ذرت و گندم نیز روبهرو است. برآوردها نشان میدهد که 40 درصد محصول کل بخش کشاورزی افغانستان به واسط قحطی از بین رفته است. بنابراین این کشور غذای مورد نیاز خودش را نیز نمیتواند تامین کند. تنها راه این است که غذای مورد نیاز مردم افغانستان زمینی به این کشور وارد شود. اگر غذا به افغانستان نرسد این احتمال وجود دارد که تعداد بسیار زیادی از مردم افغانستان درگیر بحران گرسنگی شوند. علاوه بر این زمستان نیز به زودی از راه خواهد رسید و در کابل و برخی ایالتهای شمالی افغانستان دما به زیر صفر خواهد رفت و مردم به سرپناه نیاز خواهند داشت. اقلامی نظیر پتو، لباس گرم، سوخت و دیگر کمکهای زمستانی برای افغانها جزو نیازهای ضروری است و همه این اقلام تا قبل از زمستان باید تامین شوند.
برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد نیز اعلام کرده میلیونها افغان با خطر گرسنگی مواجه هستند. این سازمان تاکید کرده که این خطر در مقایسه با خطرات دیگر از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است. این سازمان اعلام کرده تا پایان سال جاری میلادی برای کمکرسانی به مردم افغانستان حداقل به 200 میلیون دلار منابع مالی نیاز دارد تا بتواند عملیات کمکرسانیاش به افغانستان را ادامه دهد. دیوید بیزلی، مدیر اجرایی این سازمان در گفتوگو با شبکه الجزیره اعلام کرده که بیش از 14 میلیون شهروند افغان که یکسوم جمعیت این کشور را تشکیل میدهند در معرض به خطر افتادن امنیت غذاییشان هستند. از این 14 میلیون نفر، دو میلیون را زنان و کودکانی تشکیل میدهند که هماکنون با سوءتغذیه دست و پنجه نرم میکنند.
بیزلی میگوید: «ما به سرعت به منابع مالی نیاز داریم، چراکه زمستان در راه است. چهار میلیون نفر از افغانها در مناطق صعبالعبور کوهستانی زندگی میکنند که چنانچه زمستان از راه برسد، دسترسی به این مناطق بسیار دشوار خواهد شد».
علاوه بر این با مشکلاتی نظیر قحطی و همهگیری ویروس کرونا، افغانستان در حال حاضر با خطر فروپاشی اقتصادی نیز مواجه است، چرا که کشورهای خارجی و نهادهای مالیشان اعلام کردهاند که پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، دسترسی این کشور به مسیرهای پولی و بانکی را قطع کردهاند. برنامه جهانی اعلام کرده اگر کشورهای جهان اقدامی صورت ندهند، ذخیره غذایی افغانستان به زودی به پایان خواهد رسید.
یکی از مهمترین موانع کمک به مردم افغانستان، تحریمهایی است که علیه طالبان وجود دارد و نگرانی این است که مردم طالبان هزینه عملی این تحریمها را بپردازند. البته ایالات متحده امریکا اعلام کرده است در نظر دارد گامهایی برای تسهیل کمک به مردم افغانستان بردارد. وزارت خزانهداری امریکا اعلام کرده دو گواهی عمومی برای دولت امریکا و انجیاوها و برخی نهادهای بینالمللی خاص نظیر سازمان ملل متحد صادر کرده تا آنها بتوانند با همکاری طالبان و شبکه حقانی که هر دو تحت تحریمهای امریکا هستند، کمکهای لازم به مردم افغانستان را مهیا کنند. وزارت خزانهداری امریکا در نظر دارد یک مجوز دیگر برای صدور اقلام غذایی، دارویی و دیگر موارد ضروری به افغانستان صادر کند.
اخیرا آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد اعلام کرده که افغانستان در آستانه گرفتار شدن یکی از فجیعترین بحرانهای انسانی است. گوترش اعلام کرده برای نجات مردم افغانستان چارهای جز گفتوگو و همکاری با طالبان ندارد. پیش از این، صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) از تمام کشورهای دنیا خواست در شرایط کنونی افغانستان و نیاز بیشتر برای کمک، کودکان افغان را تنها نگذارند. یک مقام ارشد این سازمان اعلام کرد کودکان افغان اکنون بیش از هر زمانی به کمک احتیاج دارند و دنیا باید در کنار این کودکان بایستد. جورج لاریی آدجی، مدیر منطقهای یونیسف در آسیای جنوبی گفت: کودکان در هفتههای اخیر با افزایش ناامنی و درگیری در افغانستان بهای زیادی پرداختند. آنها نه تنها مجبور به ترک خانه، مدرسه و دوستانشان شدند بلکه از امکانات پزشکی و بهداشتی که از آنها در برابر بیماریهایی نظیر فلج اطفال، کزاز و دیگر بیماریها محافظت میکرد نیز محروم شدند.
وی هشدار داد: اکنون با توجه به بحران امنیتی و حملههای موشکی، قیمت بالای مواد غذایی و خشکسالی جدی، شیوع همهگیری ویروس کرونا و زمستانی سخت که در پیش است، کودکان افغانستان در معرض خطری جدی قرار دارند. بر اساس پیشبینی یونیسف، اگر شرایط موجود در افغانستان ادامه پیدا کند یک میلیون کودک زیر ۵ سال با مشکل جدی سوءتغذیه مواجه خواهند شد که تاثیری مخرب بر تمام زندگی پیش روی آنها خواهد گذاشت. طبق گزارش یونیسف بیش از ۴ میلیون کودک شامل ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار دختر از برنامه تحصیلی و مدرسه خارج و حدود ۳۰۰ هزار نفر نیز مجبور به فرار از خانههایشان شدند.
جو بایدن، رییسجمهوری امریکا نیز اعلام کرده بهرغم اینکه واشنگتن طالبان را به عنوان یک گروه تروریستی ذیل تحریمها خود قرار داده است اما از هر تلاشی برای کمکهای انسانی به مردم افغانستان حمایت خواهد کرد. تحریمهای امریکا همه منابع مالی طالبان را در امریکا مسدود کرده و شهروندان امریکایی را از هرگونه معامله تجاری با این گروه منع میکند. این معاملات تجاری حتی شامل غذا و خدمات نیز میشوند.
در حال حاضر 9 میلیارد دلار از منابع مالی افغانستان در بانک ذخایر ارزی در نیویورک و بانک جهانی مسدود شده است و صندوق بینالمللی پول و اتحادیه اروپا نیز اعلام کردهاند که سرمایهگذاری روی پروژهها در افغانستان را تعلیق کردهاند. اگر دولت موقت طالبان در افغانستان نتواند به این منابع مالی دسترسی داشته باشد، حتی قادر نخواهد بود هزینه واردات کالا از پاکستان را نیز پرداخت کند. پاکستان نیز اخیرا هشدار داده که افغانستان احتمالا به بحران انسانی دچار میشود، چراکه میلیونها تن از افغانها هماکنون به صورت فوری به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند. منیر اکرم سفیر پاکستان در سازمان ملل در جریان نشست شورای امنیت این نهاد گفت: جهان باید از وخامت اوضاع در افغانستان جلوگیری کند، چون این مساله میتواند به بحران مهاجرتی و پناهجویی بزرگی دامن بزند و روند صلح و ثبات و امنیت در منطقه زیر سوال برود.سفیر پاکستان در سازمان ملل همچنین گفت: بیش از یک میلیون افغان در نتیجه چهار دهه نبرد در افغانستان کشته، زخمی و معلول شدهاند و اقتصاد این کشور نیز به شدت شکننده شده است. افغانستان امروز در چهارراهی بحرانی قرار دارد. مردم افغان میتوانند با کمک و حمایت جامعه بینالملل صلح خود ابقا کرده و دورنمای توسعه را احیا کنند.
